Η διαχρονικότητα του δυτικού “φιλελληνισμού”

S. G. Howe  –  J. C. Juncker

Μπορεί η πρώτη, ιστορική απεικόνιση να μην είναι φωτομοντάζ όπως η δεύτερη, σημερινή του mediasoup.gr, όμως οι διαφορές ως προς την ουσία του θέματος σταματούν εκεί. Η αντιστροφή της πραγματικότητας καλά κρατεί από το 1821. Μιλάμε για τον πολιτισμικό προσανατολισμό του ελληνικού κράτους και -στη συγκεκριμένη περίπτωση- για τον όρο “φιλελληνισμός”.

Η ιστορική διάσταση του φιλελληνισμού

Κατά την διάρκεια της Επανάστασης “φιλέλληνες” ονόμαζε το κομιτάτο του Λονδίνου όσους έστελνε ή σύστηνε στην προσωρινή κυβέρνηση Κουντουριώτη (όπως οι Ellice, Napier, Villévêque, δούκας του Sussex). Την καπηλεία και υποκρισία που συνόδευε τον όρο “φιλελληνισμός” έφτασαν να την καταγγείλλουν, ήδη από εκείνη την εποχή, απεσταλμένοι φιλελληνικών οργανώσεων όπως ο Samuel Gridley Howe (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι και οι ίδιοι βρίσκονταν εκτός της ευρύτερης ομάδας). Και μια και ανοίξαμε το θέμα, επειδή το τσουβάλιασμα των λεγόμενων φιλελλήνων είναι άστοχο, να πούμε επιγραμματικά ότι θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να εξετάζουμε τι έπραξε ο καθένας και αν ο ίδιος αυτοσυστήθηκε ως “φιλέλληνας” ή τον σύστησε ως τέτοιο το διεθνές “φιλελληνικό” κέντρο, αυτό που καθόριζε την πολιτική “δάνεια-πολίτευμα-πληροφόρηση”. Πρέπει να πούμε ότι η πλαστότητα του όρου “φιλελληνισμός” ενώ φαινόταν να εξυπηρετεί τις εκάστοτε ιδιοτέλειες, δεν ήταν ατομικό εφεύρημα κάποιου φιλέλληνα. Είχε κεντρικό σχεδιασμό, είχε προηγηθεί της Επανάστασης και στόχος ήταν ο προσδιορισμός του όρου “ελληνισμός“. Με άλλα λόγια, στις περισσότερες περιπτώσεις ο -συνήθως μη συνειδητός- ρόλος του “φιλέλληνα” ήταν να ορίσει τον “Έλληνα” δηλαδή το υποκείμενο της Επανάστασης και συνεπώς τον στόχο της. Έτσι, κατακυρώθηκε μεταγενέστερα ως “φιλελληνική” η Επιτροπή του Λονδίνου και “φιλέλληνες” ο Canning, ο Bentham, και ο Bowring, ενώ κρύφτηκαν επιμελώς ένα σωρό στοιχεία, ακόμα και δηλώσεις του -φερέφωνου- Ιωάννη Ορλάνδου όπως: “Α και να ήξευρες, αδελφέ, τι θέλει να ειπή κομιτάτα!” (μερική παραδοχή του πλαστού φιλελληνισμού κατά την περίοδο θεσμοθέτησης του γαλλικού κόμματος, 1825), “Ολίγος χρυσός διέλυσε Συνελεύσεις” (κυνική παραδοχή και της ανάδειξης Κουντουριώτη στην ύστερη απολογία του, 1841).

“Γιούνκερ, ένας μεγάλος φιλέλληνας”

Ας πάμε στο σήμερα. Ποιος είναι ο νέος πρωθυπουργός της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προέκυψε μετά τις ευρωεκλογές του 2014; Ο Ιωάννης-Κλαύδιος Γιούνκερ, που, από πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, έφτασε μέσω προεδρίας του Euro-group να γίνει πρωθυπουργός της Ευρώπης. Άρα το ότι πρόσφατα προτάθηκε να αποκτήσει τιμητικά την ελληνική ιθαγένεια, το ότι τιμήθηκε με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Σωτήρα, αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Το όλο σκηνικό επιβεβαιώνει ότι η πρακτική να είναι αχυράνθρωπος ο “εκλεκτός” της αφανούς πολιτικής δεν αποτελεί ελληνική αποκλειστικότητα (βλ. Μπαρόζο, Ρομπάι, βαρώνη Άστον κλπ). Όμως και πάλι το θέμα δεν είναι η αξία μόνον αυτού του πολιτικού ανδρός, αλλά η δυνατότητα των επιλογών, δηλαδή η εικονικότητα της εκλογικής διαδικασίας, που περνάει μέσα από την εικονικότητα του κομματικού σκηνικού. Αυτή είναι που αναδεικνύει και την  διαχρονικότητα του εικονικού δυτικού φιλελληνισμού. Ας δούμε ελάχιστα στιγμιότυπα από την πρόσφατη παρουσία του Γιούνκερ στην “ελληνική κρίση”: 2011   2012   2013   2014

Όμως το 2010 ο ίδιος φιλέλληνας δήλωσε ότι το ελληνικό πρόβλημα χτίστηκε επί δύο-τρεις δεκαετίες. Κυρίως όμως, το 2009  ο ίδιος φιλέλληνας, ως πρόεδρος του Eurogroup δήλωσε “The game is over – we need serious statistics”, υποδηλώνοντας με τον τρόπο αυτό τι; ότι η ευθύνη για το 2000 ανήκει σε όλους τους Έλληνες; Ότι η ΕΛΣΤΑΤ το 2010 θα έκανε αντικειμενική καταμέτρηση του ελλείμματος; Γιατί αν δεν έχουμε την απαίτηση από τον Γιούνκερ να έχει ο ίδιος μαντικές ικανότητες, γνωρίζουμε σήμερα ότι με την στάση του τα 4 τελευταία χρόνια, αυτό ακριβώς υπονόησε. Αθώοι ο ΓΑΠ, ο Παπακωνσταντίνου και ο Γεωργίου. Ένοχος ο Σημίτης, αλλά μια που στην δυτική δημοκρατία οι πολιτικοί έχουν ασυλία, η ενοχή μεταβιβάζεται στους πολίτες. Δεν θα πάμε πιο βαθειά, αναζητώντας και τις αλχημείες της ΕΛΣΤΑΤ, άρα την εικονικότητα του ελλείμματος που μας έβαλε στην νέα γενοκτονία και τη νέα σκλαβιά. Τι ζητάμε όμως από τον Γιούνκερ, όταν το πρόβλημα είναι οι δικοί μας που παθαίνουν βαριά κώφωση όταν αυτός που βάφτισαν φιλέλληνα, προκλητικά επαναλαμβάνει το 2012 την διεθνή προπαγάνδα με το αισχρό, συκοφαντικό, πλην έωλο περιεχόμενο: ότι χάρη σας κάνουμε Έλληνες που σας κρατάμε στην ευρωζώνη, αφού μας λέτε ψέματα από το 1999.

Φιλελληνικό “δια ταύτα”

Έτσι επαναλαμβάνεται για πολλοστή φορά η αντιστροφή της πραγματικότητας και ο κατήγορος γίνεται κατηγορούμενος. Στην θέση του Βαρνακιώτη βρίσκονται όλοι οι Έλληνες που θα πρέπει να απολογηθούν: Γιατί αλλοίωσαν τους προϋπολογισμούς σε συνεργασία με την Goldman Sachs; Όσο για τους αντιπροσώπους του εχθρού, φρόντισε και πάλι το εγχώριο σύστημα. Ο Θάνος Βερέμης χαρακτήρισε τον Howe, ο Howe εκθείασε τον Finlay, o Καμπουράκης εκθείασε τον Finlay, ο Σαμαράς ο Σιούφας και η Χριστοφιλέα τον Jean-Claude Juncker και πάει και τέλειωσε. Όσο για τις εναλλακτικές δυνατότητες, δηλαδή την “διαμάχη αριστεράς-δεξιάς”, αυτή κι αν έχει διαχρονική εικονικότητα. Από τους Torries-Whigs στην Βρετανία και το εγχώριο δίδυμο Κουντουριώτης-Ζαΐμης, φτάσαμε στην ευρωπαϊκή συγκυβέρνηση Juncker-Schulz, στην ελληνική συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, στο διαγωνισμό Βενιζέλου-Σαμαρά για το ποιος θα αναδείξει περισσότερο “φιλέλληνα” τον Γιούνκερ. Όπου νάναι φτάνουμε και στην ελληνική αριστεροκεντροδεξιά που βρίσκει ακόμα κάποια εμπόδια, τα υπερπηδά όμως αλλάζοντας πρόσωπα και προβάλλοντας τον Κασιδιάρη. Αυτό που διαφέρει ριζικά σε σχέση με το παρελθόν είναι ότι τότε είχαμε Κολοκοτρώνη-Καραϊσκάκη στην αντιπολίτευση, σήμερα έχουμε Κουβέλη-Τσίπρα.

Φιλελληνικό επιμύθιο:

Jean-Claude Juncker, chairman of the so-called Eurogroup of countries, declared [Κακώς εισήλθε στο Ευρώ η Ελλάδα, όμως πρέπει να παραμείνει]: “The game is over. We need serious statistics.”

τΚτΙ