Πριν τέσσερα έτη, όταν διατυπώθηκε, φάνταζε αισιόδοξο και ευφυές πρόταγμα. Τώρα θα νομίζει κανείς ότι o αρθρογράφος μάλλον κατέβηκε από άλλον πλανήτη. Δυστυχώς έχουμε ηττηθεί μέσα μας, στην σκέψη μας, στο μυαλό μας. Παραιτηθήκαμε από κάθε αξίωση ποιότητας στον δημόσιο βίο μας... αν δεν έχουμε παραιτηθεί από τον ίδιον τον δημόσιο βίο.
Έχει όμως πολύ ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε την σκέψη του Νίκου Ράπτη, τέσσερα μόλις χρόνια πριν:
Ένα πολιτικό σχέδιο για τον 21ο αιώνα / του Νίκου Ράπτη Νοέμβριος 03 2007
http://www.ppol.gr/cm/index.php?LID=1&Datain=3691
Έχει όμως πολύ ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε την σκέψη του Νίκου Ράπτη, τέσσερα μόλις χρόνια πριν:
Ένα πολιτικό σχέδιο για τον 21ο αιώνα / του Νίκου Ράπτη Νοέμβριος 03 2007
«Είμαστε εις το "εμείς" κι, όχι εις το "εγώ"... αν θέλωμεν να φκειάσωμεν χωριόν, να ζήσωμεν όλοι μαζί»
Γιάννης Μακρυγιάννης, «Απομνημονεύματα» (Επίλογος)
Τα ασήμαντα και τα σημαντικά
Όσο καλά κι αν πάμε -ή δεν πάμε- στην ανάπτυξη, το έλλειμμα, το χρέος, τις διεθνείς μας σχέσεις, τη λειτουργία της δημοκρατίας μας, την παιδεία, την υγεία, την ασφάλεια κ.λπ. το πραγματικά φοβερό είναι πως όλα αυτά πιθανό να μην έχουν καμία σημασία.
Το πραγματικά κρίσιμο, που ως άβουλοι και μοιραίοι αγνοούμε, είναι πως κάτω από όλα αυτά εξελίσσονται ανενόχλητα δύο καταστροφικές τάσεις, που εν δυνάμει προορίζονται να υπονομεύσουν έως εξαφανίσεως, μέχρι το πολύ το 2100, ό,τι εννοούμε σήμερα ως Ελλάδα και Ελληνισμό.
Οι δύο αυτές τάσεις είναι η δημογραφική μας εξέλιξη και η καταστροφή του ελληνικού περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με απλούς μαθηματικούς υπολογισμούς, κι εφόσον ο δείκτης γεννητικότητας παραμείνει στα επίπεδα των 0.9 παιδιών ανά Ελληνίδα, οι απόγονοι των 10.161 εκατομμύρια Ελλήνων του 1990 δεν θα είναι το 2100 πάνω από 3 εκατομμύρια. Κοντολογίς στον ελλαδικό χώρο οι μετανάστες θα υπερέχουν κατά πολύ των Ελλήνων. Προφανώς αυτή η πληθυσμιακή σύνθεση σημαίνει το τέλος της Ελλάδας και του ελληνισμού όπως τα ξέρουμε. Αν συνυπολογίσουμε και τις στρατιωτικές-πολιτικές ισορροπίες της ασταθούς περιοχής μας, μπορεί και να σημαίνει το τέλος -ή το βαρύ κλονισμό- ακόμα και της εθνικής-κρατικής συγκρότησης της Ελλάδας, που ξεκίνησε το 1827-1832.
Περιβαλλοντική υποβάθμιση
Με τον ίδιο τρόπο, παράλληλα με την διόγκωση του ΑΕΠ και την έξαρση της κατανάλωσης, η καταστροφή του περιβάλλοντος υπονομεύει το «φυσικό κεφάλαιο» πάνω στο οποίο στηρίζεται η ανάπτυξη και χωρίς το οποίο μας περιμένει φτώχεια και μαρασμός: το 84% των ελληνικών εδαφών απειλούνται με ερημοποίηση· η λειψυδρία, η ρύπανση γαιών και υδατικών πόρων από λιπάσματα και φυτοφάρμακα, η εξαφάνιση της ιχθυοπανίδας λόγω ρύπανσης και υπεραλίευσης κ.λπ. μετατρέπουν καθημερινά το μαγικό άλλοτε ελλαδικό χώρο σε έρημο τοπίο, που λες και βγήκε από ταινία καταστροφής.
Η φύση των αλλαγών
Ενώ όμως οι επιπτώσεις των δύο αυτών τάσεων ίσως να μοιάζουν μακροπρόθεσμες -αφορούν τα εγγόνια μας- η αντιμετώπισή τους αφορά εμάς και τα παιδιά μας. Για να αντιστραφούν οι δύο αυτές τάσεις, η αντιμετώπισή τους πρέπει να ξεκινήσει εδώ και τώρα. Τόσο το δημογραφικό πρόβλημα όσο και η περιβαλλοντική καταστροφή είναι διαδικασίες που ωριμάζουν αργά αλλά στη συνέχεια αναπτύσσονται με γεωμετρική πρόοδο -και όταν οι επιπτώσεις τους γίνουν ολόπλευρα αισθητές είναι πλέον ανεπίστρεπτες, δεν μπορούν πλέον να αντιμετωπιστούν. Με άλλα λόγια: για να αντιμετωπίσουμε το δημογραφικό και να είμαστε το 2100 όχι 3 αλλά 7 εκατομμύρια, για να ανατάξουμε το ελληνικό περιβάλλον, η ώρα της μεγάλης απόφασης, της μεγάλης στροφής, δεν είναι αύριο, αλλά τώρα!
Η ώρα της αναδιανομής
Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι δύο βαθιές τάσεις και να ζήσει η Ελλάδα, χρειάζονται τρεις μεγάλες αναδιανομές πόρων και εισοδήματος.
Πρώτη αναδιανομή: από τους ηλικιωμένους και τους μεσήλικες στους νέους και τα παιδιά. Το έθνος θα πρέπει να θέσει σε προτεραιότητα την επιδότηση της γέννησης και της ανατροφής των παιδιών, τη διαμόρφωση πόλεων και δημόσιου χώρου φιλικών στα παιδιά, την υποστήριξη της οικογένειας, την ριζική βελτίωση της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της έρευνας.
Δεύτερη αναδιανομή: από τους ανθρώπους στο περιβάλλον. Η ανάταξη των ακτογραμμών, των ποταμών και των λιμνών της Ελλάδας, η προστασία και ο εμπλουτισμός της ιχθυοπανίδας, η διαμόρφωση πράσινων πόλεων, η εξοικονόμηση ενέργειας, η μείωση και ασφαλής διαχείριση των απορριμμάτων αποτελούν εκ των ων ουκ άνευ όρους για να επιβιώσει μακροπρόθεσμα το έθνος. Η ριζική στροφή στην περιβαλλοντική πολιτική είναι για τη σημερινή Ελλάδα ο μόνος τρόπος για την επιβίωση των μελλοντικών γενεών. Φτάνει η πλεονεξία και το κούρσεμα της πατρίδας...
Τρίτη αναδιανομή: από τον ιδιωτικό χώρο στο δημόσιο. Ήρθε η ώρα να ανατραπεί το κυρίαρχο στην Ελλάδα υπόδειγμα «ιδιωτικός πλούτος, δημόσια φτώχεια»: δεν χρειαζόμαστε μεγαλύτερα σπίτια, αλλά περισσότερα πάρκα, πλατύτερα πεζοδρόμια· αντί για πολυτελέστερα αυτοκίνητα, χρειαζόμαστε καλύτερους δρόμους· αντί για περισσότερη κατανάλωση, καλύτερα και περισσότερα μαιευτήρια, νοσοκομεία, σχολεία. Αντί για επαύλεις σε απομακρυσμένα και πολυτελή προάστια προτιμάμε περισσότερη ασφάλεια και ελεύθερους χώρους στις γειτονιές· αντί για γκουβερνάντες με καλές συστάσεις, αποτελεσματικά νηπιαγωγεία και βρεφονηπιακούς σταθμούς. Έχουμε ξεπεράσει προ πολλού το σημείο όπου η αθλιότητα του ελληνικού δημόσιου χώρου καθιστά άχρηστη την πολυτέλεια του ιδιωτικού. Κάθε εμμονή σε αυτό το δρόμο μας οδηγεί σε αδιέξοδο.
�
Έχω πλήρη συνείδηση πως καμία από τις τρεις προτεινόμενες αναδιανομές δεν θεωρείται ακόμα πολιτικά «ρεαλιστική». Καμία δεν είναι σήμερα δημοφιλής. Η ισχύς τους όμως είναι πως περιγράφουν μία ριζική αλλαγή στην εθνική μας πορεία, μια συλλογική μας ανάταση, που μας οδηγεί από το χαμό στη σωτηρία. Κι όπως έλεγε ο Βίκτωρ Ουγκό (Victor Hugo), «τίποτα δεν είναι ισχυρότερο από μία ιδέα που ήρθε η ώρα της»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου