Η διαταγή του Αλέξανδρου Υψηλάντη ήταν σαφής: Καμιά
ελληνική κίνηση, πριν από τις 8 Ιουνίου 1821, δεν έπρεπε να γίνει στο
παραδουνάβιο μέτωπο. Με τον κύριο όγκο των στρατευμάτων του, προχωρούσε προς το
Δραγατσάνι, όπου σκόπευε να δώσει μάχη. Προς το Δραγατσάνι κινιόταν κι ο Ιερός
Λόχος με αρχηγούς τον από τους ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας, Αθανάσιο
Τσακάλωφ, και τον, αδερφό του Αλέξανδρου, Νικόλαο Υψηλάντη. Προς τα εκεί
συνέκλινε κι ο Γιωργάκης Ολύμπιος με τον στρατό του. Εκεί, είχε ήδη φτάσει ο
Βασίλειος Καραβίας (1773 - 1830) με το ιππικό.
Ο Καραβίας ήταν έμπειρος αξιωματικός, είχε υπηρετήσει στον
ρωσικό στρατό και διοικούσε το ελληνικό ιππικό. Έφτασε πριν από όλους, είδε
τους Τούρκους οχυρωμένους σε ένα μοναστήρι και εκτίμησε πως ήταν του χεριού
του. Θεώρησε υπερβολική τη διαταγή του Υψηλάντη. Στις 7 Ιουνίου, διέταξε
επίθεση. Με 800 καβαλάρηδες, όρμησε στο μοναστήρι που αντιστεκόταν. Λίγες ώρες
αργότερα, 1500 Τούρκοι κατέφταναν, ενίσχυση στους πολιορκημένους. Οι Έλληνες
βρέθηκαν στη μέση. Οι πιο πολλοί έφυγαν να κρυφτούν στο διπλανό δάσος. Ο
Καραβίας έμεινε να πολεμάει με μόνο εξήντα συντρόφους. Πολεμούσε ακόμη, όταν,
έπειτα από εξαντλητική πορεία, έφτασε στην περιοχή ο Ιερός Λόχος που μπήκε στη
μάχη με βήμα ταχύ, τραγουδώντας τον ύμνο της Φιλικής Εταιρείας: 375 αξιωματικοί
και οπλίτες. Ο αγώνας ήταν άνισος. Ο Καραβίας, με όσους επέζησαν, έφυγε στο
δάσος. Οι ιερολοχίτες έμειναν. Ο αρχηγός των Τούρκων τους φώναξε: «Παραδοθείτε.
Σας εγγυώμαι τη ζωή σας». Του απάντησαν πως οι Έλληνες δεν παραδίδονται ποτέ.
Έπεφταν ο ένας μετά τον άλλον, ένας αξιωματικός, 25 υπαξιωματικοί, 120
στρατιώτες, ώσπου έφτασε ο Γιωργάκης Ολύμπιος κι έσωσε τους υπόλοιπους.
Το κακό είχε γίνει. Το φευγιό των ανδρών του Καραβία
μετέδωσε τον πανικό στο στρατό του Υψηλάντη που έφτασε τελευταίος. Οι
περισσότεροι το έσκασαν στα σπίτια τους. Η εκστρατεία διαλύθηκε από μια
κουταμάρα. Ξημερώματα 8 Ιουνίου 1821, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης έγραφε οργισμένος
την τελευταία ημερήσια διαταγή του, μνημείο θαυμασμού και επαίνου για τον Ιερό
Λόχο και καταγγελίας για τους ριψάσπιδες. Ο Τσακάλωφ δίπλα του έκλαιγε.
Υψηλάντης, Τσακάλωφ και Ολύμπιος αποφάσισαν να χωρίσουν και
να προσπαθήσουν να φτάσουν στη Ρούμελη και την Πελοπόννησο, όπου η επανάσταση
είχε φουντώσει. Ο Τσακάλωφ τα κατάφερε. Ο Υψηλάντης με όσους του έμειναν,
πέρασε στην Αυστρία όπου συνελήφθη. Έμεινε φυλακισμένος ως τα 1827, οπότε με
ενέργειες του τσάρου απελευθερώθηκε για να πεθάνει από καρδιά τον επόμενο
χρόνο. Είχε γεννηθεί το 1792.
 |
| Ιωάννης ΦΑΡΜΑΚΗΣ Γεωργάκης ΟΛΥΜΠΙΟΣ |
Παλιός αρματολός στον Όλυμπο, ο Γιωργάκης (γεννήθηκε το
1772) είχε βοηθήσει τους Σέρβους στην επανάστασή τους του 1799, είχε πολεμήσει
τους Τούρκους το 1805 στο πλευρό των Ρώσων, ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας
από τους πρώτους και είχε χριστεί από τον Υψηλάντη αρχηγός του στρατού στη
Βλαχία, πριν ακόμη ξεσπάσει η επανάσταση (1820). Προχώρησε προς την Πελοπόννησο
περνώντας μέσα από τα τουρκοκρατούμενα εδάφη. Είχε μαζί του τον απόστολο της
Φιλικής Εταιρείας, Ιωάννη Φαρμάκη (γεννήθηκε το 1750) και 450 άνδρες. Μια
ολόκληρη αυτοκρατορία τους κυνηγούσε.
Ήταν Σεπτέμβριος του 1821, όταν τους απέκλεισαν στη μονή
Σέκου της Μολδαβίας. Οι Τούρκοι τους κάλεσαν να παραδοθούν με αντάλλαγμα τη ζωή
τους. Ο Ολύμπιος αρνήθηκε. Αρνήθηκαν κι άλλοι έντεκα. Οι λίγοι υπόλοιποι
επιζώντες κι ο Φαρμάκης παραδόθηκαν. Οι Τούρκοι έκαναν επίθεση. Ο Ολύμπιος τους
άφησε να πλησιάσουν κοντά κι έβαλε φωτιά στο μπαρούτι. Ανατινάχτηκαν όλοι. Ο
Φαρμάκης στάλθηκε στην Κωνσταντινούπολη όπου, παρά τη συνθήκη, αποκεφαλίστηκε.
Για την ακρίβεια, δεν κατήγγειλε δειλία ο Υψηλάντης, αλλά προδοσία. Τα όσα έγιναν μέσα σ' έξι μήνες του 1821 στη Μολδαβία-Βλαχία είναι αρκετά άγνωστα, άγνωστο είναι και το πώς ξεκίνησαν, ακόμα και ο αντίκτυπός τους. Συνδέονται όλα με την άγνωστη (επίσης) ιστορία της Φιλικής Εταιρίας και τον πόλεμο των μυστικών υπηρεσιών Αγγλίας-Αυστρίας εναντίον της Επανάστασης των Ρωμαίων (δηλαδή των Χριστιανών).
ΑπάντησηΔιαγραφήΜόλις ετοιμάσω κάτι, θα σας το στείλω. Ενδεικτικά αναφέρω: την τραγική θυσία του Αλ. Υψηλάντη, προσωπικού αιχμάλωτου του Μέτερνιχ, αφού εν κρυπτώ κρατήθηκε στις φυλακές του Munkatz και του Theresienstadt. Απολύθηκε με περιορισμό, μόνον όταν η υγεία του κρίθηκε μη αναστρέψιμη, πέθανε λίγο μετά την αποφυλάκισή του και ένα μήνα μετά την άφιξη του Καποδίστρια στο Ναύπλιο, παίρνοντας -ίσως για πάντα- πολλά μυστικά μαζί του (λέγεται ότι έσκισε αυτά που έγραψε στη φυλακή, αν και δεν θα μπορούσε να τα βγάλει, ακόμα κι αν ήθελε). Η ζωή του σώθηκε χάρη στον Καποδίστρια και στον Τσάρο, ενώ η μητέρα του εκλιπαρούσε συνεχώς τον Τσάρο για την αποφυλάκισή του. Διασώθηκαν κάποιες σημειώσεις του Νικόλαου Υψηλάντη, αδελφού του Αλέξανδρου που βρισκόταν μαζί και με τον άλλο αδελφό, το Γεώργιο, στη Μολδοβλαχία και στη φυλακή. Ο Δημήτριος Υψηλάντης μόλις γλύτωσε τη σύλληψη στην Αυστρία, κατόρθωσε να φτάσει στην Πελοπόννησο με πλαστό διαβατήριο, ταξιδεύοντας ως υπηρέτης του Αναγνωστόπουλου. Έφτασε ως Πληρεξούσιος του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής, η συνέχεια είναι λίγο-πολύ γνωστή. Στο πλαίσιο συκοφάντησης προσώπων ώστε να εκτραπεί η Επανάσταση από το στόχο της, ο Αλ Υψηλάντης βρίσκεται στην πρώτη πεντάδα. Η ξαδέλφη του ξέσπασε κάποτε εναντίον του Καποδίστρια, λέγοντας ότι τον θυσίασε. Αυτό λέει πολλά, αν σκεφτούμε ότι η ξαδέλφη του Υψηλάντη Ρωξάνη Στούρζα (κόρη της φαναριώτισας Σουλτάνας Μουρούζη) θα γινόταν γυναίκα του Καποδίστρια, αν δεν προείχε η οργάνωση της Επανάστασης. Όσο για τη συκοφάντηση και την απόκρυψη του νοήματος της πράξης του από την επίσημη ιστορία: αρκεί μόνο να πούμε ότι παρά το Δραγατσάνι και τη Μονή Σέκου, ο οθωμανικός στρατός που μπήκε στις ηγεμονίες, δεν έφυγε, παρά ύστερα από πέντε χρόνια.
Όσο για τις ηρωικές μορφές του Γιωργάκη, του Καρπενησιώτη, του Φαρμάκη, …ας μας πει η Ρεπούση και το ΕΛΙΑΜΕΠ.
Τέλος, αφού ο Αλ Υψηλάντης ήταν “Γενικός Επίτροπος της Αρχής”, μένει να μάθουμε ποια ήταν αυτή η “Αρχή”.
Αιωνία η μνήμη τους και αθάνατοι όσοι έπεσαν ως ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ στο Δραγατσάνι.