Στρατής Μυριβήλης: Λογοτέχνης, διανοούμενος και φλογερός πατριώτης

Οι χρυσές σελίδες του λογοτέχνη-πολεμιστή Στράτη Μυριβήλη που παρουσιάσθηκε εθελοντής στους Βαλκανικούς πολέμους και τον έδιωξαν γιατί ήταν … Τούρκος! Τον πήραν μετά από παρέμβαση του Βενιζέλου.
Τραυματίσθηκε πολεμώντας στο Κιλκίς και οταν έμαθε στην Κοζάνη την απελευθέρωση της Μυτιλήνης πούλησε το ρολόγι του για να κεράσει τους φαντάρους !

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
akontogiannidis@yahoo.gr

Πώς να μήν θαυμάσει κανείς τους ανθρώπους εκείνους του πνεύματος που οταν τους καλεί η κινδυνεύουσα απο τους εχθρούς πατρίς, σπεύδουν εθελοντές να πολεμήσουν και να την υπερασπιστούν με την ίδια τους τη ζωή;
Ο λόγος για τον πολεμιστή λογοτέχνη μας και ακαδημαϊκό Στράτη Μυριβήλη, παλιό δημοσιογράφο της “ Ακροπόλεως”, την πολεμική δράση του οποίου θα παρουσιάσουμε.

Γεννημένος στην Μυτιλήνη, πήρε το ψευδώνυμό του απο το βουνό Μιριβίλι, στους πρόποδες του οποίου βρίσκεται το χωριό του η Σκαμνιά. Ο πατέρας του Χαραλάμπης Σταματόπουλος (πρώην Σταμάτογλου), ήταν δενδροφυτευτής όχι για συμφέρον -οπως έλεγε ο Στράτης- αλλά απο μεράκι. Ηταν μεγάλος πατριώτης. Οι Τούρκοι κάποτε τον συνέλαβαν και τον πέταξαν σε ένα βάραθρο και σώθηκε απο θαύμα. Αυτόν τον πατριωτισμό είχε μέσα του και ο Στράτης.


Η κήρυξη των Βαλκανικών πολέμων το φθινόπωρο του 1912 βρήκε τον Μυριβήλη να μάχεται για το ψωμί και για την μόρφωσή του στην Αθήνα.Ολοι οι Ελληνες βρίσκονται στο πόδι. Η Αθήνα δονείται απο ενθουσιασμό. Ο Βενιζέλος εγείρει τα πλήθη και ο Κωνσταντίνος προμαχεί του Στρατού. Ο Μυριβήλης, αγορεύοντας σαν τον Τυρταίο ξεσηκώνει τους συμπατριώτες του φοιτητές να πάνε να καταταγούν εθελοντές και να πολεμήσουν εναντίον των Τούρκων για να απελευθερώσουν την Ηπειρο και την Μακεδονία.
Την επομένη μια μεγάλη συντροφιά φοιτητών πάνε στην Στρατολογία να καταταγούν, αλλά δεν τους δέχονται γιατί είναι Τούρκοι υπήκοοι ! «Να πολεμήσουμε, - φώναξε με αγανάκτηση ο Μυριβήλης, για να γίνουμε κι εμείς Έλληνες υπήκοοι…». Ο στρατολόγος τους εξέφρασε την λύπη του λέγοντας οτι μόνο ο πρωθυπουργός μπορεί να λύσει το πρόβλημα.
Ο Μυριβήλης με την παρέα των φοιτητών σπεύδει στον πρωθυπουργό Βενιζέλο που τους δέχεται στο πολιτικό Γραφείο: «Κύριε Πρόεδρε, λέει ο Μυριβήλης, είμαστε φοιτητές, θέλουμε να πολεμήσουμε, αλλά επειδή είμαστε Τούρκοι υπήκοοι δεν μας δέχονται στο Στρατό, την στιγμή που επιτάσσουν για τον αγώνα ακόμα και τα άλογα ! Παρακαλούμεν να διατάξητε ο,τι πρέπει !»
Ο Βενιζέλος συγκινημένος απάντησε : “ Σήμερα κιόλας θα κάνω διαταγή. Πηγαίνετε !” Την άλλη μέρα πήγαν στα Παραπήγματα ( εκεί που σήμερα βρίσκεται το άγαλμα του Βενιζέλου και το Μέγαρο μουσικής) τους δέχτηκαν τους έδωσαν οπλα και στολή και καταταχθήκανε στο Στρατό όπως ήταν η επιθυμία τους.
Οι νεοσύλλεκτοι Μυτιληνιοί Τούρκοι υπήκοοι, “Τουρκομερίτες” τους έλεγαν στον Στρατό, κατέλαβαν σύντομα τα υψώματα της Μελούνας, μαζί με τον Νίκο Καζαντζάκη , τον Αιμίλιο Βεάκη τον Αργυρόπουλο και άλλους ανθρωπους των γραμμάτων και των τεχνών.
Ο Μυριβήλης με το γυλιό και το αμπέχονο και τον ενθουσιασμό του ελευθερωτή φαντάρου, περπάτησε σχεδόν όλη τη Μακεδονία παίρνοντας μέρος σε πολλές μάχες. Στις 20 Ιουνίου 1913 τραυματίσθηκε στο πόδι. Τον μετέφεραν στο νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. Σε συνέντευξη που έδωσε το 1930 στην εφημερίδα “ Πατρίς” δήλωσε οτι είχε δύο τραύματα. Δυό σφαίρες. Απο τις οποίες, η μία βγήκε το 1929 κατόπιν εγχειρήσεως.” Φαντασθήτε, είπε, πως την φιλοξενούσα δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια κάτω από το πετσί μου”.
Οταν έμαθε ο πατέρας του, στη Σκαμνιά, τον τραυματισμό, έκλαψε απο υπερηφάνεια. Και όταν αγγέλθηκε επίσημα απο το Γενικό Επιτελείο η παρασημοφορία του, κέρασε ολόκληρο το χωριό στο καφενείο.

Πούλησε το ρολόϊ για τα κεράσματα
Ο Στράτης Μυριβήλης, βρισκόταν στην Κοζάνη όταν έμαθε την απελευθέρωση της πατρίδας του της Μυτιλήνης. Η συγκίνηση του, αλλά και ο ενθουσιασμός του ήταν τόσο μεγάλος, που πούλησε το ρολόγι του για να κάνει εορταστικό τραπέζι στους συμπολεμιστές του… Οι φαντάροι που οδήγησε στο ταβερνάκι για να τους κεράσει, υπέθεταν πως η Μυτιλήνη είναι κάποιο χωριό της Ηπείρου. Πίνοντας στην ταβέρνα τους διηγήθηκε, οτι η Μυτιλήνη είναι ένα μεγάλο όμορφο νησί. ΄Ηταν σκλαβωμένο και τώρα είναι ελεύθερο…

*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News